چرا سیلیکون؟ بخش چهارم

این قسمت : روغن سیلیکون (Silicone Oil)

مدت زمان لازم برای مطالعه: ۳ دقیقه

خب در قسمت قبل به اینجا رسیدیم که از کوارتز چطور به گام و روغن سیلیکون و یا با پردازش بیشتر، به الاستومر و سیال رسید. در این قسمت در مورد روغن سیلیکون صحبت می‌کنیم.

به بیان عمومی، روغن های سیلیکونی، پلی‌سیلوکسان‌های خطی (دو بعدی) هستند.

درک این جمله وقتی ساده‌تر میشه که در مورد پلی‌سیلوکسان‌های سه بعدی یا همون لاستیک سیلیکونی بدونیم.

از نظر ساختار می‌تونن گروه‌های مختلفی روشون داشته باشند که ویژگی‌های مختلفی هم به اون‌ها میده.

دایمتیکون

عنوان دیگری که برای روغن سیلیکون و به ویژه در مواد دارویی و بهداشتی استفاده می‌شود، دایمتیکون است. این نام ترکیبی از « دای متیل» و «سیلیکون» است که به نحوی به ساختار این ماده اشاره دارد.

کاربرد

کاربردهای گوناگونی دارند. مثلا میتونن ماده اولیه تولید لاستیک سیلیکونی باشند.

در استفاده در دستمال کاغذی‌ به عنوان نرم‌کننده باعث میشن دستمال کاغذی نرم و گرفتن اون در دست حس خوبی منتقل کنه، جذب آبش بالا بره، رنگ سفیدش حفظ بشه و … .

در کاربردی عمومی، به عنوان روغن برای تردمیل استفاده می‌شوند.

در کل، کاربردهای آرایشی، بهداشتی و صنعتی دارند.

ویژگی‌ها

به لحاظ ویژگی‌های فیزیکی ، می‌تونن گرانروی های بسیار پایین تا بسیار بالا داشته باشند ( بسته به فرمولاسیون ) و این گرانروی رو در بازه‌های دمایی وسیعی حفظ کنند.

به طور معمول برای دسته‌بندی روغن‌های سیلیکونی، ویسکوزیته آن‌ها را ذکر می‌کنند.

به عنوان مثال روغن سیلیکون با ویسکوزیته cSt .350 cSt  واحد ویسکوزیته است که « سانتی استوک » خوانده می‌شود.

برای درک بهتر این واحد در جدول زیر ویسکوزیته حدودی برخی از سیال‌های معروف را آورده شده است.

روغن‌های سیلیکونی یک سری ویژگی‌های عمومی دارند که هر کدام از آن‌ها را می‌توان با تغییر در فرمولاسیون روغن، کم یا زیاد کرد.

پایداری حرارتی

پایداری حرارتی عالی و در حد تحمل تا ۲۰۰ درجه سلسیوس دارند.

به طوری که اگر روغن سیلیکون با گروه‌های جانبی متیل را در معرض هوا حرارت بدهیم، تقریبا تا دما ۱۵۰ درجه سلسیوس بدون تغییر باقی می‌ماند.

در مقابل می‌توان روغن سیلیکونی را تا دمای منفی ۶۵ درجه سلسیوس مقاوم کرد به طوری که خواص سیالیت خود را حفظ کند.

پایداری ویسکوزیته

همانطور که می‌دانید، ویسکوزیته مواد به شدت به دما وابسته است و این محدوده استفاده آن‌ها را محدود می‌کند.

با تغییر در ساختار روغن‌های سیلیکون می‌توان این تغییرات را تا حد خوبی کنترل کرد.

رسانایی حرارتی

رسانایی حرارتی روغن های سیلیکونی با گروه‌های جانبی متیل از حلال‌های آلی رایج کمتر است.

البته با افزایش ویسکوزیته، این پارامتر نیز افزایش خواهد یافت

پایداری شیمیایی

روغن سیلیکون بی اثر است و با دیگر ترکیب‌های واکنش نمی‌دهد. تا حدی که در دمای محیط، در برابر محلول ۱۰ درصد از یک باز یا محلول ۳۰ درصد از یک اسید بدون تغییر باقی می‌ماند.

البته در دماهای بالا، مقدار بسیار کمی از اسید می‌تواند منجر به ژله‌ای شدن و افزایش ویسکوزیته آن شود.

روغن سیلیکون در تماس با آلومینیوم، فولاد ضد زنگ و بیشتر فلزها بدون تغییر باقی می‌ماند.

هرچند که فلزی مانند سرب می‌تواند منجر به ژله‌ای شدن آن شود.

خوردگی فلزها

به طور کلی هیچ اثر نامطلوبی روی فلزها و دیگر مواد ندارد.

هرچند که، در دماهای بالا به علت خروج مواد نرم کننده از لاستیک‌ها و پلاستیک‌ها ممکن است موجب کاهش حجم و وزن آن‌ها شود.

توجه به این نکته در جاییکه روغن سیلیکون با واشرهای لاستیکی در تماس است اهمیت دارد.

همچنین به علت پایین بودن کشش سطحی، روی سطح راحت پخش می‌شوند ( به اصطلاح wetting خوبی دارند) که این ویژگی باعث میشه در کاربردهایی مثل پوشش‌دهی سطح کاربرد داشته باشند.

خیلی ویژگی‌های دیگه هم دارند که نیازمند ورود تخصصیه که هدف این مقاله نیست.

تو بازار داخلی وقتی میگن روغن سیلیکون بیشتر منظور PDMS یا همون پلی دی‌متیل سیلوکسان است.

شما می‌توانید برای تهیه گریدها و ویسکوزیته های گوناگون از روغن سیلیکون و یا دایمتیکون با گروه شیمی تماس بگیرید.